Rodzice często obawiają się o prawidłowy rozwój swojego dziecka. Towarzyszy im wiele wątpliwości związanych zarówno z rozwojem psychicznym jak i fizycznym. Pierwszą rzeczą, na którą zwraca się uwagę i jest odnośnikiem prawidłowego rozwoju jest odpowiedni przyrost wagi i wzrostu u dziecka. Jest to szczególnie ważne u noworodków, jednak nie należy umniejszać istoty tych parametrów w późniejszym wieku. Jak powinien wyglądać prawidłowy przyrost wagi oraz wzrostu u dziecka?
Czym jest siatka centylowa?
Siatka centylowa to narzędzie stosowane w pediatrii do oceny rozwoju fizycznego dzieci. Służy do porównywania wzrostu oraz masy ciała dziecka z normami dla danej populacji. Siatka centylowa jest oparta na statystykach i pokazuje, w jakim centylu (grupa procentowa) dziecko znajduje się w stosunku do innych dzieci w jego wieku. Jeśli dziecko znajduje się w niższym centylu, oznacza to, że jego rozwój jest mniejszy niż u większości dzieci w jego wieku, a jeśli znajduje się w wyższym centylu, oznacza to, że jego rozwój jest większy niż u większości dzieci w jego wieku. Siatka centylowa jest ważnym narzędziem do monitorowania rozwoju dziecka i wykrywania ewentualnych nieprawidłowości.
Jak często należy mierzyć i ważyć dziecko?
Noworodki i niemowlęta
Częstotliwość z jaką powinno się mierzyć i ważyć dziecko zależy od jego wieku. Jeżeli pod uwagę bierzemy noworodka i jego pierwsze dni życia, to dziecko ważone jest minimum raz dziennie. Wzrost natomiast odczytuje się w pierwszej dobie życia dziecka. Jeżeli przez pierwsze dni życia przyrost masy jest prawidłowy to kolejne ważenia mogą odbywać się co tydzień, najczęściej podczas wizyty położnej. Przez pierwszy rok życia dziecka, a dokładniej do momentu w którym dziecko jest w stanie przyjąć pozycję pionową i stanąć samodzielnie, mniejszą uwagę przywiązuje się do wzrostu. Zmierzenie dziecka, które leży może być problematyczne i dawać zakłamany wynik. Tak więc, prawidłowy wzrost dziecka określa się w momencie, kiedy potrafi już chodzić. W tym okresie należy skoncentrować się na odpowiednich przyrostach masy. Dziecko w wieku niemowlęcym powinno być ważone co około miesiąc. Najczęściej odbywa się to w ramach wizyt patronażowych wykonywanych przez lekarzy i pielęgniarki środowiskowe lub podczas wizyt w przychodni.
Dzieci powyżej 1. roku życia
Po skończeniu pierwszego roku życia do mniej więcej ukończenia 5 roku życia dziecko należy ważyć i mierzyć raz na pół roku. W przypadku starszych dzieci prawidłowy przyrost wagi i wzrostu u dzieci kontroluje się raz w roku.
Jak określić, czy dziecko rozwija się prawidłowo?
Najlepszą metodą określenia, czy dziecko rozwija się w sposób prawidłowy jest regularne nanoszenie tych parametrów na siatkę centylową i obserwacja, czy przyrost jest równomierny. Jeżeli dziecko od urodzenia jest szczupłe i znajduje się w dolnych percentylach, to nie należy się obawiać o jego zdrowie, o ile jego masa przyrasta dostatecznie, aby przy kolejnym ważeniu ponownie zmieścić się w danym percentylu. Prawidłowa waga dzieci oraz wzrost jest najlepszym wskaźnikiem rozwoju fizycznego. Te dwa parametry powinny być regularne sprawdzane i notowane, aby możliwe było śledzenie rozwoju dziecka.
